Verdieping - Slavische strijkkwartetten van Beethoven en Dvorák
Door Jan-Willem van Ree
Foto: Ilona Sochorova
Door Jan-Willem van Ree
Foto: Ilona Sochorova
Weinig blaasinstrumenten mengen zo mooi met de klank van strijkers als de klarinet. Mozart was een van de eersten die dat ontdekte. Geen wonder dat zijn 'Klarinetkwintet' tot de mooiste klassieke muziek behoort. Voor de 'Hart & Ziel Lijst 2017' stemden Radio 4-luisteraars massaal op Mozarts meesterwerk. In de Edesche Concertzaal combineren klarinettist Arno Piters en zijn collega's van het Koninklijk Concertgebouworkest deze parel uit de kamermuziek met stukken van Schumann, Puccini en Keuris.
Als er één ding is waar Beethoven en Bartók geen rekening mee hielden, dan waren het de conventies van hun tijd. Beethoven lapte de verwachtingen van zijn publiek graag aan zijn laars. Waar de toenmalige luisteraars vooral gewend waren aan onderhoudende wijsjes, gaat het er in Beethovens 'Derde Vioolsonate' heel anders aan toe. Grillige contrasten en tegendraadse ritmes geven dit meesterwerk zijn karakteristieke glans. Robert Schumann moet dat ook hebben ingezien toen hij dit stuk in 1836 een hemelse "zonnebloem" noemde. En Bartók doet er met zijn 'Eerste Vioolsonate' zo mogelijk nog een schepje bovenop. Zijn bij Beethoven viool en piano min of meer gelijkwaardige partners, bij Bartók lijken de musici ieder hun eigen weg te gaan, zoals in de opzwepende dansfinale waarin Hongaarse en Roemeense volksmuziek om de voorrang strijden.
"Een dankbaar lied aan de godheid na een zware ziekte", zo benoemde Beethoven het verheven middendeel van zijn Vijftiende Strijkkwartet, op. 132. Het 'Heiliger Dankgesang' vormt de verheven tegenhanger van Brahms' uitbundige 'Eerste Pianokwartet', op. 25. Speciaal voor deze meesterwerken keert voormalig artist in residence Nino Gvetadze terug naar de Bösendorfer Imperial van de Edesche Concertzaal, samen met meesterviolist Hugo Ticciati en zijn vrienden van ensemble O/Modernt.
Op zaterdag 19 januari 2019 zet het Van Baerle Trio de tanden in Beethoven. Het trio, waar Maria Milstein deel van uitmaakt, krijgt voor hun cd’s met Beethovens complete pianotrio’s lovende recensies. De Volkskrant schrijft: "Charmant en altijd uitstekend in balans. Het trio is op zijn best wanneer de noten vragen om een melancholische toets." Ook in de heerlijk romantische pianotrio’s van Franz Schubert en Tristan Keuris waait een weemoedige wind.
Franz Schubert maakte zich onsterfelijk met zijn prachtige Octet D 803. Het werd een werk met symfonische allure, niet alleen door de grote bezetting, maar ook vanwege de lengte. De Duitse componist Jörg Widmann (1973) liet zich er zo door inspireren dat hij zijn Octet voor dezelfde bezetting schreef.
Het programma ‘El aire se serena’ (De lucht wordt sereen) is een verzameling van stukken voor instrumentaal ensemble uit Spaanse paleizen en kathedralen van de zestiende eeuw. Een van de algemene kenmerken hiervan is een buitengewone vloeiende beweging tussen de vocale en de instrumentale muziek.
Wat zouden beroemde componisten nog hebben geschreven als ze langer hadden geleefd? Het wereldvermaarde Matangi Quartet geeft zaterdag 28 januari antwoord op deze intrigerende vraag. Het neemt je mee langs de laatste strijkkwartetten van Joseph Haydn en Ludwig van Beethoven. Ook spelen de vier musici Mendelssohns ‘Tweede Strijkkwartet’, op. 13, een herinnering aan Beethoven.
Edesche Concertzaal
Amsterdamseweg 9
6711 BE Ede
0318 - 200 214
info@edescheconcertzaal.nl